از نظرقرآن و اهل بیت و از دیدگاه علوم روانشناسی، مبانی، اصول و روش های تربیت در هر جامعه ای حائز اهمیت ویژه ای هستند.در هر محیطی از جمله خانه، اداره و یا مدرسه، وجود تربیت صحیح باعث احساس آرامش و ایجاد پیشرفت در کار و درس و زندگی است؛ و بی تردید علاوه برخانواده ، مربیان یکی از مهم ترین عوامل تربیتی انسان به حساب می آید.
حقیقت این است که در هر اجتماعی مربیان می توانند با اصلاح خویشتن، نقش اصلی را در تربیت اطرافیان، بازی کنند و تأثیر بسزایی در سرنوشت آنان بگذارند؛ و این تأثیرکه اصولاً ریشه در صفات مربی دارد اگر مربیان از زاویه دید اطرافیان به عملکرد خویش بنگرند، قطعاً عیب هایشان را مشاهده خواهند کرد و در پی اصلاح عیوب خویش برخواهند آمد و بدین ترتیب با ترک صفات رذیله و خدمت به خلق، باعث تأثیر گذاری روشهای تربیت در آنان می شوند.
یکی از مهم ترین روش های تعلیم و تربیت از دیدگاه امام علی (علیه السلام) این است که مربی در هر مورد ، ابتدا به سخنی که می گوید عمل کند و تعلیم خود را، قبل از آموزش شاگردان خویش آغاز نماید.
حضرت علی(ع) در این مورد می فرماید: «مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنَّاسِ إِمَاماًفَلْيَبْدَأْبِتَعْلِيمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلِيم غَيْرِهِ وَلْيَكُنْ تَأْدِيبُهُ بِسِيرَتِهِ قَبْل تَأْدِيبِهِ بِلِسَانِه ِوَمُعَلِّمُ نَفْسِهِ وَمُؤَدِّبُهَا أَحَقّ ُبِالْإِجْلَالِ مِنْ مُعَلِّمِ النَّاسِ وَمُؤَدِّبِهِم» «آنكه خود را در مرتبه پيشوايي قرارميدهد بايد پيش از تربیت مردم به تعلیم خود اقدام كند، و پيش از آنكه ديگران را به گفتار ادب نمايد، بايد آنان رابه كردارش مؤدب به آداب كند، و آنكه خود را بياموزد و ادب نمايد به تعظيم سزاوارتر است ازكسي كه فقط ديگران را بياموزد و تأديب كند»
به عنوان مثال آیت الله قاضی (رحمه الله علی) هیچ گاه در صدر مجلس نمی نشست و با شاگردانش هم که بیرون می رفت جلو راه نمی رفتند و آنگاه که در منزل شاگردان و مهمانان سراغشان می آمدند، برای همه به احترام می استادند
آیت الله سید عباس کاشانی می فرماید: من آن موقع سن کمی داشتم ولی ایشان اهل این حرف ها نبود بچه های کم و سن و سال هم که به مجلس شان می آمدند بلند می شدند و هر چه به ایشان می گفتند اینها بچه هستند، می فرمودند: خوب است بگذارید این ها هم یاد بگیرند
پی نوشت:
1.سایت شهید آوینی
2.برگرفته از سایت مرکز فرهنگی آینده سازان
